سوء استفاده اروپا از هنر و تاريخ ايران باستان

تنش هاي سياسي بين ايران و اتحاديه اروپا در حال ايجاد برخوردهاي بيشتر و بيشتر درزمينه برنامه هاي اتمي ايران است . ايالات متحده اروپا خواستار آن شده كه سازمان ملل يك ضرب الاجل براي بازرسي تسليحاتي كشور تعيين كند و ترس ها درمورد يك نبرد ديگر در خاور ميانه بالا گرفته است .

با وجود اين، هنوز همه برخوردهاي بين ايران و غرب سلطه جويانه نيست . درپشت پرده ، مبادلات فرهنگي و فكري اين دو جبهه در جريان است .  اما اين همكاري هاي مستقيم ، اغلب در ايجاد تاثيرات سياسي مستقيم كه نمي توان به واسطه آنها به مقاصد ديگري دست يافت  ناتوان اند . به عنوان مثالي از اين سياست فرهنگي مي توان به بازپس دادن300 لوح گلي  موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو به ايران در اولين بازپس دهي اشياء باستاني ايراني موجود در آمريكا پس از انقلاب اسلامي ايران اشاره كرد .

مصنوعاتي كه شخصا توسط رئيس اين انيستيتو گيل استاين  به ايران باز پس داده شد ، قسمتي از مجموعه ده ها هزار لوح حكاكي شده با زبان ايلامي است كه توسط كاوشگران موسسه شرق شناسي در 1933 درمنطقه تخت جمشيد ، پايتخت باستاني امپراطوري ايرانيان پيدا شده اند . زمان ساخت اين اشياء به سال هاي 500 قبل از ميلاد يعني دوره هخامنشيان و احتمالا زمان سلطنت داريوش اول ( 494 – 509 قبل از ميلاد ) باز مي گردد .

مطابق اصول و قواعد ، اين اشياء از سال 1937 براي ترجمه و مطالعه به موسسه شرق شناسي به امانت سپرده شده بود . اين موسسه  در سال 1948 نسبت به بازپس دهي 179 قطعه كامل از اين آثار به ايران اقدام كرد . به علاوه 37000 فطعه خرد شده اين الواح  را در سال  1957 به ايران بازپس داد. بنا بر آن بود كه باقيمانده الواح به محض ترجمه به ايران بازپس داده شود .

موسسه شرق شناسي پيوندهاي خود با ايران را در پي برگزاري كنفرانسي در آگوست 2003 با شركت بيش از50 پژوهشگر بين المللي مجددا بر قرار ساخت . اين كنفرانس با سخنراني مقامات رسمي جمهوري اسلامي ايران از جمله رئيس جمهور خاتمي و وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ، احمد مسجد جامعي  آغاز شد . در اين رويداد ، دولتمردان ايراني متخصصان خارجي و همتايان ايراني شان را به انجام همكاري هاي دوجانبه دعوت كردند .  اين كار به آب شدن يخ روابط بين المللي  كه در ادامه وقفه ايجاد شده بر سر راه   پيوندهاي  تحقيقاتي موجود بين ايران و غرب پس از پيروزي انقلاب اسلامي به وقوع پيوسته بود  انجاميد .

بنا به اعلام خبرگزاري ميراث فرهنگي ايران ، مدير موسسه شرق شناسي ، استاين در حال مذاكره براي دستيابي به يك توافق نامه با مقامات ايراني به منظور اقدام براي شروع پروژه هاي حفاري آينده ، نشر اطلاعات و تربيت دانشجويان ايراني در زمينه روش هاي نگهداري و حفظ آثار باستاني است . البته كسي در موسسه شرق شناسي اين خبر را تائيد نكرد ، هرچند سخنگوي اين موسسه گفت : اين موسسه در آينده نزديك يك كنفرانس خبري بزرگ در همين مورد ترتيب خواهد داد .

اين خبرگزاري همچنين گزارش كرد ، يك پروژه باستانشناسي جديد نزديك  منطقه تخت جمشيد در استان فارس در جريان است كه انجام آن با همكاري يك تيم باستان شناسي از شيكاگو با سرپرستي عباس عليزاده  و باستان شناسان  موسسه پارسه – پاسارگاد و دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي خواهد بود  .

در بريتانيا ، نيز مبادلات آكادميك مشابهي در جريان است ." شكوه و جلال ايران باستان" نام نمايشگاهي است كه سال آينده درموزه بريتانيا ( از سپتامبر 2005 تا ژانويه 2006 ) برپا مي شود . جان كورتيس مجموعه ساز اشياء خاورميانه اين موزه در ماه جولاي از تهران به منظور امانت گيري اشياء لازم براي برپايي اين نمايشگاه ديدار كرد . قريب به بيش از يك سوم 250 فقره جنسي كه در اين نمايشگاه به نمايش گذاشته مي شود بايد از موزه ملي ايران و موزه پرسپوليس به امانت گرفته شود . بقيه اشياء از موزه هاي بريتانيا ، لوور و پرگامون برلين تهيه خواهند شد .

اين نمايشگاه  بر نمايش دوره  هخامنشيان يعني از 330 تا 550 قبل از ميلاد  متمركز خواهد بود . در اين نمايشگاه تاريخ هنر ايران از زمان فرمانروايي كورش كبير تا غلبه اسكندر گجسته به نمايش گذاشته مي شود .  اگر چه رايزني ها در اين مورد با ايران در سطح مقدماتي است ، اين نكته كه اين نمايشگاه علاوه بر بريتانيا در كشورهاي فرانسه و آلمان نيز كه بيشترين سر و صدا براي شفاف سازي برنامه هاي اتمي ايران را به راه انداخته اند  برپا مي شود ،  بسيارقابل ملاحظه است .

يكي ديگر از دستاوردهاي سياست همكاري هاي هنري به نتيجه رسيده ارسال تابلويي از بيكن از طريق فرانسه به انگلستان براي نمايش در يك امانت گيري ديگر از موزه هنرهاي معاصر تهران بوده است . اين اثر در موزه تيت بريتانيا با توجه به ابتكارو پيشقدمي استفان دوچار مدير اين موزه به نمايش در آمد .